Salt Lake Artemia 454 gr. (KONSERVE)

Artemia yumurtaları çok küçük olup 1 gr. da 270.000 ? 300.000 dolayında yumurta içerir.

YUMURTA KALİTESİ

Yumurta kalitesinde en önemli konu çatlama oranı olup 100 adet yumurtadaki çatlayan yumurta ve elde edilen larva miktarını belirtir. Genel olarak Salt Lake orijinli yumurtalarda bir gramda 270.000 ? 280.000 dolayında yumurta bulunur.

Yumurtadan yeni çıkmış artemia larvaları. ¼ çay kaşığı artemiadan soldaki resimde görüldüğü kadar larva elde edilir. Yumurta kalitesi konusunda bir ölçü de bir gramdaki yumurta sayısıdır (cpg). Yumurta sayısı arttıkça bu yumurtalardan elde edilecek larvaların da boyu bir miktar daha küçük olacaktır. Bu tür üretilen küçük larvalar ağız yapıları küçük olan balık larvalarının ilk günlerdeki beslenmelerinde kullanılır. Örneğin levrek larvası üretiminde üreticiler ilk bir hafta San Francisco orijinli SFBB artemia kullanmayı isterler. ROTİFER SU ÜRÜNLERİ LTD bu tür yumurtaları da ithal etmektedir. San Francisco orijinli artemialar çap olarak daha küçük oldukları için balık larvalarının ilk haftaki beslenmelerinde kullanılmaya çalışılır. Bu nedenle fiyatları da biraz yüksek tutulmaktadır. Yalnız Salt Lake'den elde edilen yumurtalar arasında da küçük yapılı yumurtalar bulunmakta ve bu amaçla da kullanılabilmektedir.

San Francisco orijinli 1 gramda 350.000 yumurta bulunur % 90 hp verilen örneklerde larva sayısı gramda 300-320.000 dolayındadır. % 80 hp verilenlerde ise larva sayısı (npg) 280.000 dolayındadır. San Francisco orijinli artemialar için garanti edilen analiz sonuçlarına göre: Protein 60%, yağ 24%, kül 4.4%, nem 8.5% olarak verilmektedir Salt lake orijinli artemialar için bildirilen içerik ise protein %50, yağ %19 sellulaz %1.7 Kül %6.1 ve nem %8 olarak bildirilmektedir.

ARTEMİA'NIN KULLANIMI

Artemia yumurtaları göllerden toplandıktan ve bir çok işlemden geçirildikten sonra kullanıma hazır şekilde soğuk hava depolarına konulurlar. Paketlenmiş artemialar en uygun olarak +4 derece olan soğuk hava depolarında stoklanır. Bu şekilde yumurtaların canlılıkları çok daha iyi şekilde uzun süre korunmuş olur. Artemialar genel olarak piyasada 1 pound artemia olarak pazarlanan teneke kutularda pazarlanır. Bu kutular her ne kadar 1 pound (453 gr.) olarak belirtilir ise de genel olarak net 425 gr. artemia yumurtaları içerirler. Fazla miktarda yumurta kullananların bu küçük ambalajları kullanmaları genellikle uygun olmaz. Üretim firmalarına göre 5-10 kg. ve daha fazla miktarlarda artemia içeren paketlenmiş olarak da piyasaya sunulabilirler. Rotifer Su Ürünleri'nin pazarladığı kovalar net 8 kg artemia içermektedir.

Artemia kullanımı sırasında yapılan bir çok işlemler vardır. Bunlar sıra ile hidrasyon, gerektiğinde dekapsülasyon, çatlatma, hasat ve gerekirse zenginleştirme işlemleridir. Aşağıda bu işlemler açıklanmaktadır.

HİDRASYON

Aşağı kısımlarda açıklanan dekapsulasyon ve çatlatma işleminden önce ilk yapılacak çalışma hidrasyon işlemidir.

Dekapsulasyondan önce yumurtalar tatlı su ile yıkanır ve bir saat kadar tatlı su içerisinde bırakılır. Bu işleme hidrasyon denilir.

Eğer kuru artemia suda dinlendirilmeden muameleye tabi tutulur ise kabuğun düzgün bir şekilde zayıflatılması sağlanamaz. Ve çıkış gücünde sorunlar meydana gelebilir.

Kuru yumurtalar oldukça fazla su emerler. Bir kaç saat içerisinde %140 hacminde su emerler. %60 oranında su almalarından sonra yumurta içerisinde hayati faaliyet başlar. Islatma süresinin tamamlanması kap içerisinde ve suyun üst kısmında bulunan yumurtaların kap kenarına yapışmamalarından anlaşılır.

DEKAPSÜLASYON

Artemia yumurtalarında kabuğun yumuşatılarak ve inceltilerek larvaların kolay çıkmasını sağlayan işleme dekapsulasyon denilmektedir.

Hemen başlangıçta belirtelim ki çatlama oranı yüksek olan artemia yumurtalarında bazı yıllar dekapsülasyon yararlı olmakta bazı yıllarda ise buna gerek duyulmamakta, hatta zararlı olabildiği gözlenmektedir. Bu nedenle kilolarca artemia kullanan kuluçkahanelerin kullandıkları artemia kaynağına göre dekapsülasyon yapılıp yapılmaması konusunda küçük bir ön deneme yaparak karar vermelerinde yarar vardır. Ama çıkış gücü pek yüksek olmayan örneğin %75-80 dolayında olan yumurtalarda dekapsülasyon, çıkış gücünün yükselmesine(npg) yardımcı olacaktır.

Bir çok yayında dekapsulasyon işleminin önerildiği gözlenmektedir. Bu konuda çok dikkatli olmak gerekir. Özellikle yüksek çıkış gücü olan artemialarda dekapsülasyona gerek yoktur. Örneğin % 90 çatlama gücü olan bir yumurtada bu işleme gerek yoktur.
Dekapsülasyonun sadece çıkış gücünü arttırmak için uygulanmadığı iddia edilir.

Dekapsülasyon sırasında yumurtanın kabuğu incelir. Böylece larva fazla enerji harcamadan yumurtadan çıkma olanağı bulur. Böylece larvanın besin değerinin daha yüksek olması sağlanır.

Çıkış oranı düşük olan yumurtalarda dekapsülasyon yardımıyla çıkış oranında % 10 dolayında bir artış sağlanabilmektedir.
Dekapsulasyon için kullanılan iki yöntem vardır.

ÇATLATMA

Artemianın açılması aşamasında aşağıdaki konularda dikkatli olmak gerekir.

Tanklar

Artemia yumurtalarının çatlatılacağı tanklar çatlatılacak yumurta miktarına göre değişik olacaktır. Bu konuda konik tanklar en iyisidir.

Su

Daima çok temiz su kullanılması gerekir. Unutmamak gerekir ki artemia yumurtası pahalı bir üründür ve kullanımında çok dikkatli olunması yararlı olur.

Çatlatma tankına konulmadan önce artemiaların tatlı su ile yıkanması ve bir saat süreyle tatlı su içerisinde tutulmaları gerekir. Bu işleme hidrasyon işlemi denilir ve yukarıda açıklanmıştır.

Çatlatma için 1 lt su hacmi için 2,5 gr artemia öneren yayınlar olmakla beraber özellikle fazla artemia çatlatan işletmelerde bir litrede 5 grama kadar artemia kullanılabilir. 1 litre su için konulacak artemia miktarının küçük çaptaki uygulamalar için 5 gr/litre , büyük miktardaki uygulamalar için 2 gr/litre olarak konulması gerektiğini bildiren yayınlar da mevcuttur. Bazı yayınlarda bu miktar 2 ile 4 gr arasında verilmektedir.

Havalandırma

Oksijen düzeyinin iyi düzeyde olması çok önemlidir. Bol miktarda havalandırma uygulanmalıdır. Bu uygulama ile artemiaların çökmesi ve devamlı hareket halinde olmaları sağlanır. Aşırı havalandırma sırasında su üzerinde aşırı köpüklenme olmaması için toksik olmayan köpük gidericiden bir kaç damla ilave edilmesi yararlı olabilir. Bu amaçla silicone köpük giderici olarak kullanılabilir. Oksijen miktarının 3 mg/lt den daha az olmaması gerekmektedir. Oksijen miktarının en az 3 mg/lt en uygunu 5 mg/lt olması gerekmektedir.

pH

pH'ın 8 ile 9 arasında olması önerilmektedir. Bu konuda fazla miktarda artemia kullananların her parti için kullanılacak pH durumunu satın aldıkları firmaya sormalarında yarar vardır. Bu konu bilinmiyor ise en ideali 8.5 olarak ortam ayarlanmalıdır. pH'ı arttırmak için muriatric asit kullanılabilir. Artemiaların açılması sırasında pH'ın 8'den aşağı düşmesi durumunda biraz sodyum bicarbonat ilave edilerek pH yükseltilebilir.

Tuzluluk

Optimal bir açılma için tuzluluğun binde 12 ile 30 arasında olmasının önemli bir sorun yaratmadığı bildirilmektedir. Bu amaçla binde 25-30 tuzluluk oranlarının yeterli olduğu belirtilebilir. Deniz suyu kullanılması en pratik ve en uygun yöntem olacaktır. Eğer tuz ile tuzlu su ortamı oluşturulacak ise işlenmemiş deniz tuzu kullanılmalıdır.

Dezenfeksiyon

Bazı yayınlarda dezenfeksiyon önerilmekle beraber anormal bir durum yok ise dezenfeksiyon yapılmaması daha yararlıdır. Çünkü bu amaçla kullanılacak kimyasal maddelerin artemia yumurtalarının kabuklarına zarar verebileceği kaydedilmektedir. Yalnız kullanılacak tüm kapların çok temiz ve dezenfekte edilmiş olmasında yarar vardır.

Işıklandırma

1700-2500 lüx arasında bir ışıklandırma yapılması önerilir. Doğal aydınlatma da yeterli olabilir. Işıklandırma tankın etrafında ve üzerinde her taraftan yapılması gerekir. Bu çatlama oranının yüksek olmasına yardımcı olacaktır.

Stoklama

Artemia yumurtalarının saklanması mutlaka kuru bir ortamda yapılmalıdır. Zaten firmalardan gönderilen yumurtalar ışık almayan, rutubet içermeyen ve geçirmeyen kaplar içerisinde pazarlanır. Eğer bir kısmı kullanılan bir kova tekrar soğuk depoya konulacak ise kovanın çok sıkı şekilde kapatılması gerekir. Soğuk depolama 0-6 derece arasında olması önerilir. En ideali 4 ºC'dir.

Sıcaklık

En uygun su sıcaklığı 27-28 ºC dir. Eğer 25 dereceden daha aşağı olur ise çatlama oranı düşecektir. Su sıcaklığı 33 ºC çıkar ise yumurta içi gelişme durur ve çatlama olmaz. Özellikle Salt Lake orijinli artemia yumurtaları için su sıcaklığının yüksek olması gerekir ki en ideali 28 ºC olduğu yazılabilir. San Francisco orijinli yumurtalar için su sıcaklığının 22 -25ºC olabileceği bildirilmektedir.

Çatlama Süresi

Uygun su koşulları sağlandığında yumurtaların çatlama süresi ortalama olarak 18-24 saattir. Kullanılan materyalin işleme durumu, gölden toplandıktan sonraki işleme süresi, stoklama koşulları etkili olabilir. Eğer arzu edilen oranda çatlama olmuyor ise bir süre daha beklemekte yarar vardır.

Yumurtadan yeni çıkmış larvalar. Eğer şemsiye şekli tabir edilen ilkresimdeki gibi bireylerin sayısı 24 saat sonra bile fazla ise bu yumurtalarda dekapsülasyon denenebilir.

Hasat

%90 hp olan artemia yumurtlarında çatlama genel olarak 22-24 saat sürer. Bazen bu süre bir kaç saat artabilir. Çatlamadan sonra kabukların larvalardan süratle ayrılması yararlı olacaktır. Kabukların herhangi bir yem değeri olmadığı gibi ortamda kalmaları bakteri çoğalmasını hızlandırır. Artemia yumurtaları çatladıktan sonra hasat edileceği zaman önce havalandırma durdurulur. Sonra 10 dakika kadar beklenilir. Bu sürede çatlama sonrası boşta kalan kabuklar suyun üst kısmında toplanmış olacaklardır. Çatlamamış olanlar ise dip kısma çökecektir. Orta kısma verilen ışık yardımı ile serbest yüzen larvalar ise tankın ışık alan tarafında toplanacaktır. Larvaların yoğun olarak toplandıkları bu yerden sifon yardımı ile canlı larvaları diğer bir kapta plankton bezinden yapılmış eleğimsi yerde toplamak mümkündür.

Çatlama oranının uygun olup olmadığını anlamak için bir hesaplama yapılması yararlı olur. Bunu için bir ml örnek pipet yardımı ile alınır ve sayım tablasında sayım yapılır. Elde edilen sonuç su hacmi ile çarpılınca toplam larva sayısı ve konulan artemia miktarına göre bir gramdaki larva sayısı bulunur.Böylece çatlatma işleminin sonuçları kullanılan materyale göre doğru olup olmadığı araştırılır.

Zenginleştirme

Not: Algamac 3050 ile artemia larvası ve rotifer zenginleştirilmesi konusundaki bölümü inceleyiniz. Algamac 3050 artemia zenginleştirilmesi konusunda Dünya çapında en kaliteli ürünlerin başında gelir ve ROTİFER Su Ürünleri ve Yay. San.Tic.Ltd.Şti. tarafından pazarlanmaktadır. İleriki kısımda zenginleştirme yöntemi sunulmuştur.

Zenginleştirme artemia larvalarının gıda bakımından daha iyi duruma getirilmesi için yapılan bir işlemdir. Artemia larvalarının boyları büyüdüğü için artemia ile beslemenin ileri dönemlerinde uygulanmalıdır. Veya balık larvalarının 600 mikron boyda yemleri alabildikleri dönemde uygulanması gerekmektedir. Zenginleştirmede kullanılan materyaller genel olarak yağdan oluşmuştur Bunun yanında bazı vitaminler ihtiva ederler. HUFA, EPA ve DHA bakımından zengindirler. Bu konuda piyasada bir çok firma tarafından üretilen ürünler pazarlanmaktadır. Fiyat bakımından da aralarında çok fark bulunmakta ise de en pahalı olan en iyisidir imajına aldanmamak gerekmektedir. Ürünün içeriklerini inceleyerek karşılaştırma da yarar vardır.

Çipura ve levrek yetiştiriciliğinde veya tüm deniz balıkları yetiştiriciliğinde kullanılacak artemia larvalarının zenginleştirme uygulamasını aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz.

• Kullanılacak her türlü malzeme tanklar, borular, hava taşları vs öncelikte deterjan ve temiz su ile iyice yıkanmalıdır.
• Hiç bir deterjan kalmayacak şekilde bol temiz su ile durulanmalıdır.
• Sonra tüm malzemeler (hypocholoride) klorak ile (200mg aktive cholorine içermeli) dezenfekte edilmeli ve dezenfeksiyondan 1-2 saat sonra klorak kokusu kalmayacak şekilde bol su ile tüm malzemeler yıkanmalıdır.
• Bu işlemden sonra tank önceden 25 ºC kadar ısıtılmış deniz suyu ile doldurulur.
• Tank içerisine konulacak yeterli miktarda hava taşı ile su orta düzeyde havalandırmaya başlanır. Oksijen düzeyinin 4 mg/L den daha az olmaması gerekmektedir.
• Tanktaki her litre suya 0.5 gr aktif cholorine ilave edilerek 1 saat süreyle dezenfekte edilir.
• Sonra 0.5 gr sodiumthisulphate her 100 litre su için ilave edilerek sudaki cholorine elimine edilir.
• Su sıcaklığı tekrar kontrol edilerek 25-30 C arasında olması sağlanır.
• Bu işlemden sonra da her litrede 300.000 dolayında artemia larvası olacak şekilde çatlatmadan alınan artemia larvaları tanka alınır (En ideal olarak litrede 100.000-200.000 arası larva konulmasını da öneren çalışmalar mevcuttur.)
• Bu hazırlıktan sonra zenginleştirici maddenin suya ilavesi gerekmektedir.

Bu amaçla kullanılan zenginleştiricinin prospektüsüne bakarak bir litreye konulacak miktar hakkındaki önerisi dikkate alınır. Bir miktar su ilave edilerek mikserde çok hızlı olarak 3-5 dakika kadar karıştırılır ve elde edilem karışım yavaş yavaş tanka ilave edilerek zenginleştirme işlemi tamamlanmış olur.

Işıklandırma olarak normal ışık koşulları uygulanır. Zenginleştirme süresi arzu edilen HUFA düzeyine ulaşıncaya kadar devam edilmesi önerilse de bu süre Algamac 3050 için 8 saattir Zenginleştirme sonucunda başlangıçta 450-500 mikron boyutunda olan artemia larvası 12 saat sonra yaklaşık 600 mikron, 24 saat sonra ise 800 mikron boya ulaşır. Bu iki aşamaya kısa süreli ve uzun süreli zenginleştirme olarak tanımlayabiliriz. Uzun süreli zenginleştirme uyugulanacak ise 8 saat sonra ikinci kez zenginleştirici ilave etmek gerekli olabilir. Zenginleştirilmiş artemia ları toplamak için önce hava kesilir. Çok bol su ile yıkanan larvalar üzerinde zenginleştirici kalmayacak şekilde yıkama yapılır. Bu yıkama iyi yapılmaz ise artemia larvaları ile balık larvası tankına verilecek yağ suyu kirletecektir. Bu konuda dikkatli olmak gerekir.

Zenginleştirme aşamasında fazla bir ölüm olursa sorun bir bakteri patlaması nedeniyle olabilir veya havalandırmada aksama vardır ve O2 miktarı 4mg/lt'den aşağı düşmüştür. Dezenfeksiyon konularında gerekli dikkatin gösterilmediği düşünülebilir. Zenginleştirilmiş artemia 5-10 ºC sıcaklığı olan soğutulmuş ortamda stoklanabilir. Bu bekletme döneminde 2-6 milyon larva/litre stoklanabilir. 24 saat süre ile bu ortamda yaşama gücü %100 olabilir. Bu soğukta bekletme yolu ile larvalarda metabolizma yavaşlayacağından herhangi bir enerji dolayısı ile gıda kaybı olmayacaktır. Su 25 ºC'ye çıkınca hayati aktivite hemen başlayacaktır. Bu nedenle zenginleştirmeden sonra larvaların yemlemeye kadar soğutularak bekletilmesi yararlı olur.